Upadłość konsumencka a alimenty — czy mogą być umorzone?
Alimenty to świadczenie uiszczane okresowo przez dłużnika na rzecz słabszej strony stosunku prawnego, która znajduje się w gorszej sytuacji materialnej. Najczęściej płacone są na rzecz dzieci, ale także małżonka lub rodziców. Ważną informacją jest to, że długi alimentacyjne nie ulegają umorzeniu w postępowaniu upadłościowym. Należą one do katalogu kilku rodzajów zobowiązań, które nie są umarzalne.
Znasz już odpowiedź na pytanie, czy upadłość konsumencka obejmuje długi alimentacyjne. Co więcej, umorzeniu nie podlegają tak bieżące, jak i zaległe alimenty. Jednak zasady ich dochodzenia są odmienne.
Upadłość konsumencka a zaległe alimenty
Upadłość konsumencka dłużnika alimentacyjnego wyklucza na ten moment dochodzenie zaległych alimentów w postępowaniu egzekucyjnym. Osoby uprawnione do tych świadczeń muszą zgłosić swoje wierzytelności sędziemu-komisarzowi, żeby zostały umieszczone na liście wierzytelności, którą będzie miał syndyk. W przypadku małoletnich wierzycieli zgłoszenia w ich imieniu dokonuje przedstawiciel ustawowy.
Zgłoszenie wierzytelności musi nastąpić poprzez złożenie formalnego pisma o nazwie — Zgłoszenie wierzytelności (reguluje to art. 240 Prawa Upadłościowego z dnia 28 lutego 2003 roku — tekst jednolity — Dz.U.2022.1520). Jest to jedyny sposób na to by uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym i móc dochodzić roszczeń z tytułu zaległych alimentów. Formularz zgłoszenia składa się w dwóch egzemplarzach, wskazując w nim jednocześnie dowody uzasadniające zgłoszenie. Musi on zawierać m.in.:
- imię i nazwisko albo nazwę wierzyciela i odpowiednio jego miejsce zamieszkania, albo siedzibę, adres oraz numer PESEL, a w przypadku ich braku — inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację,
- określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi,
- dowody stwierdzające istnienie wierzytelności,
- kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona (w przypadku alimentów będzie to kategoria pierwsza),
- stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe.
Zgodnie z kolejnością zaspokajania wierzycieli, którą przewiduje Prawo Upadłościowe, wierzyciele alimentacyjni mają pierwszeństwo przed innymi, gdyż należą do kategorii pierwszej wierzytelności. Zatem istnieje ogromna szansa, że odzyskają wskutek postępowania upadłościowego co najmniej część należnych im środków pieniężnych. Muszą się jednak liczyć z dość długim okresem oczekiwania, często nawet ponad rok. Pomimo że korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia i tak znajdują się w kolejce za kosztami postępowania i alimentami bieżącymi (art. 344 ust. 1 Prawa Upadłościowego).
Upadłość konsumencka a bieżące alimenty
Wiesz już, jak wygląda kwestia — upadłość konsumencka a długi alimentacyjne. Inaczej przedstawia się sytuacja uprawnionych do alimentów, jeśli upadły na bieżąco regulował wobec nich swoje zobowiązania. Dla nich w zasadzie nic się nie zmieni, bo nadal będą je otrzymywać. Różnica polega jedynie na tym, że wypłaty na ich rzecz zamiast zobowiązanego upadłego, będzie dokonywał syndyk. Zmiana ta ma gwarantować wypłatę świadczeń osobom uprawnionym. Syndyk wypłaca alimenty w terminie ich płatności zgodnym z wyrokiem sądowym, którym zostały przyznane.
Bieżące alimenty korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi należnościami, w tym alimentami zaległymi. Jednak ich wypłata, jest uzależniona od zasobności masy upadłościowej. Są wypłacane regularnie, o ile fundusze z niej na to pozwalają. W przeciwnym wypadku mogą być wypłacane w miarę wpływu do masy upadłości kolejnych sum. Warto podkreślić, że pierwszeństwo przed nimi mają koszty postępowania upadłościowego.
Maksymalna kwota wypłacanych alimentów nie może przekroczyć pensji minimalnej (w 2022 roku wynosi ona 3010 zł brutto) dla każdego uprawnionego. Nadwyżka ponad tę kwotę nie podlega zaspokojeniu z masy upadłości. Ustanowienie maksymalnej kwoty alimentów chroni wierzycieli niealimentacyjnych. Zdarzają się bowiem przypadki, że uprawnieni do alimentów celowo zawyżają wysokość alimentów, np. na drodze umowy alimentacyjnej, aby uszczuplić prawa innych wierzycieli. Wypłata alimentów przez syndyka ma miejsce tylko do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału masy upadłości.
Upadłość konsumencka a pozew o zasądzenie lub podwyższenie alimentów
Upadłość konsumencka nie jest przeszkodą do wytoczenia przeciwko upadłemu powództwa o zasądzenie czy podwyższenia alimentów. Osoby uprawnione mogą to zrobić w każdej chwili, a postępowanie przed sądem rodzinnym przebiega niezależnie od postępowania upadłościowego.
Pozew o ustalenie, czy podwyższenie alimentów już po ogłoszeniu upadłości należy wytoczyć przeciwko samemu upadłemu. Jest to wyjątek od zasady, że po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe dotyczące masy upadłościowej, mogą być prowadzone tylko przeciwko syndykowi (art. 144 ust. 3 Prawa Upadłościowego).
Ogłoszenie upadłości nie pozbawia upadłego prawa do żądania obniżenia kwoty zasądzonych alimentów, jeśli jego sytuacja materialna uległa pogorszeniu. Tutaj analogicznie jak w przypadku pozwu o ich zasądzenie lub podwyższenie z pozwem do sądu musi wystąpić sam upadły, a nie syndyk. Zatem zasada, że w postępowaniach sądowych dotyczących zobowiązań alimentacyjnych występuje wyłącznie sam upadły, obowiązuje niezależnie od tego, czy jest on powodem, czy pozwanym.
Upadłość konsumencka a alimenty na rzecz upadłego
Czy upadłość konsumencka obejmuje alimenty należne samemu upadłemu? Może oczywiście istnieć sytuacja, że to osoba starająca się o ogłoszenie upadłości jest beneficjentem świadczeń alimentacyjnych. W takiej sytuacji nic się dla niej pod tym względem nie zmienia. Nadal ma prawo do ich otrzymywania, a w dodatku nie wchodzą one w skład masy upadłościowej i są wyłączone spod egzekucji na rzecz wierzycieli. Upadły może nimi swobodnie dysponować nawet po ogłoszeniu bankructwa.
Upadłość konsumencka a niezaspokojone alimenty
Jak wygląda kwestia — upadłość konsumencka a zaległości alimentacyjne, które nie zostały spłacone w postępowaniu upadłościowym? Zobowiązania alimentacyjne (zaległe, bieżące czy przyszłe) nie podlegają umorzeniu w toku tego postępowania, zatem niezaspokojone alimenty nadal istnieją. Wierzyciel może wszcząć postępowanie egzekucyjne i egzekwować roszczenia poprzez działania komornika sądowego.
Podsumowanie
Wiesz już, jak wygląda zależność — upadłość konsumencka a zaległe czy bieżące alimenty i że pomimo jej ogłoszenia nie ulegają one umorzeniu, Jednak czasami jej ogłoszenie to dobry i jedyny sposób na pozbycie się innych długów, których rozmiar jest niemożliwy do spłacenia. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji zadłużonego i tego czy posiada odpowiedni majątek i warunki do spłaty zadłużeń. Jeśli tak jest duża szansa na uwolnienie się od zobowiązań, poprzez pokrycie ich ze sprzedaży aktywów majątkowych lub spłacenie w ratach ustalonych przez sąd.
Jeśli zastanawiasz się nad ogłoszeniem upadłości konsumenckiej albo poszukujesz innych sposobów na wyjście z długów, skontaktuj się z naszą kancelarią! Pomagamy wyjść z długów osobom w całej Polsce. Doświadczenie naszych prawników przekłada się na 97% skuteczności w wygrywaniu spraw dla klientów. Dzięki nam co roku setki osób zyskują drogocenny spokój i możliwość rozpoczęcia życia od nowa, bez długów.